ชื่อท้องถิ่น:
ชื่อพฤกษศาสตร์:
ตระกูล(วงศ์):
พบในเขตที่:
เถาวัลย์เปรียง, เครือตาปลา
Derris scandens
Benth.
FABACEAE (PAPILIONACEAE)
4
คำบรรยายลักษณะ :
ลักษณะพืช
ไม้เถาวัลย์ มีเนื้อไม้ ไม่มีมือเกาะ เกี่ยวพันขึ้นต้นไม้ใหญ่อาจสูงถึง 20 เมตร หรือเลื้อย ทอดไปบนพื้นดิน ไม่มีรากเกิดที่ข้อ ต้นอ่อนกลม สีเขียวมีขนสีน้ำตาลปกคลุม ต้นแก่สีเทา-ดำ
ใบ
ใบประกอบ odd-pinnate ก้านใบรวมrachis ยาว 5-15 ซม. เรียงตัวแบบสลับ โคนก้านใบมีหูใบ รูปสามเหลี่ยม 2 อัน ขนาดกว้าง 1.5-2.0 มม. ยาว 1.5-2 มม. เมื่อใบกางเต็มที่หูใบจะแข็งและหนาโค้งกลับเป็นตะขอ เล็กๆ ใบย่อยเรียงตัวแบบตรงข้าม จำนวน 3-5 คู่ ก้านใบย่อยยาว 2-3มม. ใบย่อยรูปไข่หรือรูปรี โคนใบมน ปลายใบ แหลมหรือเว้าหยักเล็กน้อย ใบย่อยที่โคนก้านเล็กกว่าใบที่ปลายก้านตามลำดับ ใบที่ปลายก้านใหญ่ที่สุด ขอบใบเรียบ ผิวใบเรียบ หลังใบเป็นมัน ใบกว้าง 1.5-3 ซม. ยาว 1.8-6 ซม. ก้านใบอ่อนมีขนปกคลุมเล็กน้อย
ดอก
ดอกช่อ panicle เกิดที่ปลายกิ่งหรือซอกใบใกล้ปลายกิ่ง ก้านดอกยาวถึง 20 ซม. ดอกย่อยมีก้าน ดอกยาว 7-12 มม. กลีบเลี้ยง 5 กลีบ สีม่วง กลีบติดกันเป็นรูปถ้วยมีความกว้าง 3 มม. ยาว 3 มม. ตอนโคนกลีบมีติ่ง เล็กๆ 2 อัน กลีบดอก 5 กลีบ สีขาวหรือสีขาวแกมชมพู แยกกัน ลักษณะกลีบเป็นรูปผีเสื้อ(papilionaceous) กลีบ banner กว้าง 6-8 มม. ยาว 7-9 มม. โคนกลีบมีลายสีเขียว 2 แถบ กลีบ wing 2 อัน กว้าง 1.8-2 มม. ยาว 8-9 มม. โคน กลีบมีขนสีขาวเล็กน้อย กลีบ keel 2 อัน กว้าง 1.8-2 มม. ยาว 8-9 มม เกสรเพศผู้ 10 อัน ก้านชูอับเรณูติดกันเป็น 2 กลุ่ม (diadelphous) 9+1 ก้านยาว 7-8 มม. เกสรเพศเมีย 1 อัน รังไข่ superior ovary ยาวประมาณ 5 มม. สีเขียวมีขน เล็กๆ ปกคลุม ก้านเกสรเพศเมียโค้งเล็กน้อยยาว 2-3 มม. ยอดเกสรเป็นตุ่ม marginal placentation
ผลและเมล็ด
ผลแห้งแบบ legume ลักษณะแบนรูปขอบขนาน กว้าง 3.5-5 ซม. ยาว 8-12 ซม. เมล็ด ค่อนข้างแบนจำนวน 1-3 เมล็ด