ชื่อท้องถิ่น: ชื่อพฤกษศาสตร์: ตระกูล(วงศ์): พบในเขตที่:

มะขามเทศ Pithecellobium dulce (Roxb.) Benth. FABACEAE (MIMOSACEAE) 4

---

คำบรรยายลักษณะ :
ลักษณะพืช ไม้พุ่มถึงไม้ยืนต้น สูงถึง 15 เมตร ลำต้นมีผิวเปลือกเรียบและมีหนามในตำแหน่งรอย ก้านใบ(leaf scar) ลำต้นสีเทาแกมขาว หรือสีเทาดำ ยอดกิ่งอ่อนมีขนเล็กน้อย
ใบ ใบประกอบ bipinnate ก้านใบ(rachis) ยาว 0.5-3 ซม. เรียงตัวแบบสลับ โคนก้านใบมีหูใบ2 อัน เจริญเป็นหนามเรียวแหลมปลายชันสู่ยอด ยาว 2-5 มม. ปลาย rachis ที่ตำแหน่งเกิด pinna มีต่อม 1 อัน รูปกลม ยกสูง จากก้านเล็กน้อย เส้นผ่าศูนย์กลางต่อมประมาณ 0.1-0.3 มม. ด้านล่างของปลายก้านใบ มีหูใบคล้ายหนาม 1 อันยาว 1- 2 มม. pinna เกิดที่ปลายก้านใบ จำนวน 1 คู่ rachilla ยาว 4-8 มม. ใบย่อยเกิดที่ปลาย rachilla 1 คู่ ระหว่างโคนก้าน ใบย่อยมีต่อม 1 อัน รูปกลม เส้นผ่าศูนย์กลาง 0.1-0.2 มม. และด้านตรงข้ามต่อมมีหูใบยาวประมาณ 1 มม. ก้านใบ ย่อยยาว 0.5-1 มม. ใบย่อยรูปไข่กลับหรือรูปรี โคนใบ oblique ปลายใบมน ขอบใบเรียบ ขอบใบสองข้างโค้งไม่เท่า กัน ผิวใบเรียบถึงมีขนเล็กน้อย ใบกว้าง 0.5-2.5 ซม. ยาว 1.5-4.5 ซม. ก้านใบอ่อนมีขนปกคลุม
ดอก ดอกช่อ panicles of globose head เกิดที่ปลายกิ่ง ก้านช่อดอกยาวถึง 30 ซม. ก้านช่อ head ยาว 1- 2 ซม. เส้นผ่าศูนย์กลางดอกบานทั้งช่อ 1-1.8 ซม. ดอกย่อยมี กลีบเลี้ยง 5 กลีบติดกันเป็นรูปถ้วย ยาวประมาณ 1.5-2 มม. สีเขียว กลีบดอก 5 กลีบ สีเขียวแกมขาว ยาว 3-4 มม. ติดกันเป็นหลอดปลายแยกเป็น 5 แฉก ความยาวแฉก ประมาณ 1 มม. ปลายกลีบมน เกสรเพศผู้ จำนวนมาก ก้านชูอับเรณูเชื่อมติดกันเป็นหลอดยาวกว่ากลีบดอกเล็กน้อย ปลายก้านชูอับเรณูแยกกัน ก้านชูอับเรณูสีขาว ยาว 4-5 มม. อับเรณูสีเหลืองอ่อน เกสรเพศเมีย 1 อัน รังไข่ superior ovary สีเขียวลักษณะแบน มีขนอ่อนปกคลุม ก้านเกสรเพศเมียสีขาว ยาว4-5มม. ยอดเกสรเพศเมียเป็นตุ่มเล็กๆ marginal placentation
ผลและเมล็ด ผล legume ค่อนข้างแบนถึงทรงกระบอกและมีรอยคอดตามแนวสันและเปลือกนูนตาม จำนวนเมล็ด ผลขดเป็นวงหรือเป็นเกลียว กว้าง 1-2 ซม. ยาว 5-15 ซม. เมล็ดแบนมีก้านชูเมล็ดเจริญเป็นเนื้อเยื่อสด หรือ aril หุ้มเมล็ด เนื้อเยื่อสดเมื่อแก่จัดสีชมพูหรือสีแดง