ชื่อท้องถิ่น: ชื่อพฤกษศาสตร์: ตระกูล(วงศ์): พบในเขตที่:

ขี้เหล็กบ้าน, ขี้เหล็ก Cassia siamea Lamk. FABACEAE (CAESALPINIACEAE) 4

---

คำบรรยายลักษณะ :
ลักษณะพืช ไม้ยืนต้น สูงถึง 15 เมตร เปลือกลำต้นผิวเรียบถึงมีร่องเล็กๆตามยาวลำต้น ยอดอ่อนมี ขนปกคลุมเล็กน้อย ต้นแก่สีเทา-ดำ
ใบ ใบประกอบแบบ even-pinnate ก้านใบรวมrachis ยาว 10-30 ซม. เรียงตัวแบบสลับ โคนก้านใบมี หูใบ 2 อันขนาด 0.5-1.0 มม. ร่วงเมื่อใบยังกางไม่เต็มที่ ใบย่อยเกิดเรียงตัวแบบตรงข้าม จำนวน 5-12 คู่ ก้านใบย่อย ยาว 2-3 มม. ใบย่อยรูปไข่ รูปรีหรือรูปขอบขนาน โคนใบมน ปลายใบมน แหลมหรือมีติ่งเล็กๆยาว 1-2 มม. ขอบใบ เรียบ ผิวใบเรียบ ใบกว้าง 1-3 ซม. ยาว 2-9 ซม. ก้านใบอ่อนมีขนปกคลุมเล็กน้อย
ดอก ดอกช่อ panicle เกิดที่ปลายกิ่ง ก้านดอกยาว 10-80 ซม. ก้านดอกย่อยยาว 1.5-3.5 ซม. โคนก้าน มี ใบประดับ 1 อัน รูปรีหรือรูปไข่กลับ ปลายแหลม กว้าง 1-2 มม. ยาว 5-7 มม. กลีบเลี้ยง 5 กลีบ แยกกันถึงติดกัน เล็กน้อยที่ฐาน สีเขียวแกมเหลือง รูปรีหรือรูปไข่ กว้าง 5-8 มม. ยาว 5-10 มม. กลีบขนาดไม่เท่ากัน เรียงซ้อนกัน กลีบ นอกเล็กกว่ากลีบด้านใน กลีบดอก 5 กลีบ สีเหลือง แยกกัน รูปไข่กลับหรือค่อนข้างกลม กลีบกว้าง 8-15 มม. ยาว 15-20 มม. โคนกลีบมีก้าน (clawed) 1-2 มม. เกสรเพศผู้ 10 อัน ขนาดไม่เท่ากัน กลุ่มตรงกลางดอกขนาดเล็กสุด3 อัน ก้านชูอับเรณูและอับเรณูยาว 5 มม. กลุ่มขนาดกลาง 4 อัน ยาว 10 มม. และกลุ่มอันใหญ่ 3 อัน ยาว 12-18 มม. อับเรณู ติดบนก้านแบบ basifix สีเหลืองแกมน้ำตาล เกสรเพศเมีย 1 อัน รังไข่ superior ovary สีเขียว เส้นผ่าศูนย์กลาง 0.2 มม. ยาว 10-12 มม. ก้านเกสรและยอดเกสรเรียวเล็กโค้งเล็กน้อย ยาว 5-6 มม. รังไข่ 1 ห้อง marginal placentation
ผลและเมล็ด ผลแห้งแบบ legume รูปแบนขอบหนา 1-2 มม.ผิวมีขนละเอียด กว้าง 12-15 มม. ยาว 15-30 ซม. เมล็ดประมาณ 15 - 30 เมล็ด สีน้ำตาล เส้นผ่าศูนย์กลาง 5-8 ซม.