ชื่อท้องถิ่น:
ชื่อพฤกษศาสตร์:
ตระกูล(วงศ์):
พบในเขตที่:
คูน,ราชพฤกษ์ หรือชัยพฤกษ์
Cassia fistula
L.
FABACEAE (CAESALPINIACEAE)
4
คำบรรยายลักษณะ :
ลักษณะพืช
ไม้ยืนต้น สูงถึง 15 เมตร เปลือกลำต้นผิวเรียบถึงมีกาบตามขวางลำต้น ต้นแก่สีเทา-ดำ
ใบ
ใบประกอบแบบ even-pinnate ก้านใบรวมrachis ยาว 10-50 ซม. เรียงตัวแบบสลับ โคนก้านใบ อ่อนมีหูใบ 1 คู่ รูปสามเหลี่ยม ฐานกว้าง 1 มม. ยาว 1.5 มม. หูใบร่วงก่อนใบจะกางเต็มที่ ใบย่อยเรียงตัวแบบตรงข้าม จำนวน 3-7 คู่ ก้านใบย่อยยาว 5-10 มม. ใบย่อยรูปไข่ รูปรีหรือรูปขอบขนาน โคนใบมน ปลายใบแหลม ขอบใบเรียบ ผิวใบเรียบ ใบกว้าง 3-8 ซม. ยาว 5-20 ซม.
ดอก
ดอกช่อ raceme เกิดที่ซอกใบและตามข้อกิ่ง ก้านดอกยาว 15-50 ซม. ก้านดอกย่อยยาว 3-8 ซม. โคนก้านดอกย่อยระยะดอกตูมมี ใบประดับ 2 อัน รูป linear ขนาดไม่เท่ากัน อันเล็ก กว้าง 0.5 มม. ยาว 1.5-2 มม. อัน ใหญ่ กว้าง 0.8-1 มม. ยาว 3.5-4 มม. ใบประดับร่วงก่อนดอกบาน เส้นผ่าศูนย์กลางดอกบาน 4-6 ซม. กลีบเลี้ยง 5 กลีบ สีเขียวอ่อน ติดกันเล็กน้อยที่ฐาน ปลายแยกเป็น 5 พู กลีบรูปไข่ ปลายมน กว้าง 4-7 มม. ยาว 5-10 มม. กลีบดอก 5 สีเหลืองสด กลีบแยกกัน รูปไข่กลับหรือค่อนข้างกลม กลีบกว้าง 7-10 มม. ยาว 10-15 มม. โคนกลีบมีก้าน (clawed) กว้าง 1.5-2.2 มม. ยาว2.5-3.5 มม. ผิวกลีบเรียบ ขอบยกขึ้นเล็กน้อย เกสรเพศผู้ 10 อัน ขนาดไม่เท่ากัน ก้านชูอับเรณูสีเหลือง กลุ่มตรงกลางดอกขนาดเล็กสุด 3 อัน ก้านชูอับเรณูและอับเรณูยาว 8-10 มม. กลุ่มขนาดกลาง 4 อัน ยาว 15-17 มม. และกลุ่มอันใหญ่ 3 อันก้านชูอับเรณูโค้งเป็นรูปเคียว ยาว 3.5-4.0 ซม. อับเรณูสีน้ำตาล ยาว 1-4 มม. ติดบนก้านแบบ dorsifix เกสรเพศเมีย 1 อัน รังไข่ superior ovary สีเขียว เส้นผ่าศูนย์กลาง 1-1.5 มม. ยาว 4-4.5 ซม. รังไข่โค้งเป็นรูปเคียว ก้านเกสร ยาว 1-2 มม ยอดเกสรเป็นตุ่มเล็กๆ
ผลและเมล็ด
ผลแห้งแบบ loment รูปทรงกระบอกยาว 20-50 ซม.ผิวเรียบ เส้นผ่าศูนย์ กลางผล 18- 22 มม. ผลแก่จัดสีดำ เมล็ดประมาณ 15 - 30 เมล็ด สีน้ำตาล เส้นผ่าศูนย์กลาง 5-7 มม. v